ایدۀ راهاندازی واژهیاب آبی در سال 1392 در شبکۀ مترجمین ایران مطرح و طراحی و توسعۀ آن در همان سال آغاز شد. فرایند وارد کردن واژههای عمومی و تخصصی نیز در پاییز 1393، پس از آمادهسازی مقدماتی سایت، شروع شد.
واژههای تخصصی از گلاسریها، فرهنگهای
لغت، مقالات ژورنالها
و نشریات، و کتابهای تخصصی جمعآوری و پس از پردازش و ویرایشهای لازم در
واژهیاب آبی قرار میگیرند. علاوه بر آن، حجم زیادی از این واژهها از
ترجمههای انجام شده در شبکۀ مترجمین ایران (بالغ بر 160 هزار پروژه در
زمان
بهروزرسانی صفحه) استخراج و گردآوری شدهاند. بنابراین، بسیاری از عبارات و
اصطلاحات موجود در این سایت در حین فرایند کنترل کیفیت سفارشها جمعآوری و
پس
از اطمینان از صحت آنها وارد واژهیاب شدهاند. برای نمونه؛ "تسهیلات
تکلیفی" در مقابل directed credit، "تشخیصیدرمانی" در مقابل theranostic
و "تزریق درونچشمی" در مقابل Intravitreal injection و "فراخوان مقاله"
در مقابل call for papers از جمله مواردی به شمار میروند که از پروژههای
ترجمه استخراج شدهاند.
برخلاف بسیاری از فرهنگهای
لغت، تلاش شده است تا صرفاً به گردآوری لغت اکتفا نشود و برخی از لغات در
ترکیب استفاده شدهاند. به عنوان نمونه؛ at the invitation of که در مقابل
آن معادل "به دعوت" نوشته شده و به عنوان یکی از مدخلهای واژهیاب از آن استفاده شده است و یا "رفع تشنگی کردن" که در مقابل آن quench thirst استفاده شده است.
علاوه بر لغات و عبارات، نام
برخی سازمانها نیز در واژهیاب اضافه شده است و در آینده نیز این فرایند
ادامه خواهد یافت. به این ترتیب، مترجمینی که به دنبال نامهای خاصند،
میتوانند در واژهیاب آنها را بیابند. البته این فرایند در مراحل اولیه
است.
هنگام جستجوی واژهها و عبارات، علاوه بر معنای آنها،
جستجوی گوگل و ویکیپدیا نیز در صفحه ظاهر خواهد شد. البته ظاهر شدن
ویکیپدیا منوط به وجود واژه یا عبارت در سایت مذکور است.
به
منظور آشنایی با نحوۀ کاربرد عبارات یا واژهها، برای برخی از آنها مثال
نیز نوشته شده است. به عنوان نمونه؛ برای ترکیب "زباله دان تاریخ"، علاوه
بر معادلهای متعدد، دو مثال هم ارائه شده است.
در اردیبهشت
1394، امتیاز انتشار دیجیتال "فرهنگ تشریحی کاربردی حقوق" تالیف هرمز رشدیه
از مولف این اثر اخذ گردید و به واژهیاب آبی افزوده شد. فرهنگ مذکور، منبعی جامع از عبارات و اصطلاحات حقوقی است و برای تمام مخاطبان خصوصاً اشخاصی که به کار ترجمۀ متون حقوقی مشغولند سودمند و راهگشاست. در صورتی که اصطلاح یا عبارت جستجو شده در این فرهنگ موجود باشد، معنای آن در ذیل عنوان "فرهنگ تشریحی کاربردی حقوق" ظاهر خواهد شد. برای نمونه؛ "طلاق بائن" که در صورت جستجوی آن معادلهای زیر در صفحه نمایش داده میشوند:
irrevocable divorce; permanent divorce
در
صورتی که مایلید دربارِۀ اصطلاحات موجود در واژهیاب نظر خود را به اطلاع
ما برسانید، میتوانید پس از جستجوی اصطلاح مورد نظر بر روی علامت دایرهشکل قرمزرنگ که در سمت چپ صفحه و
در بخش بالایی آن قابل مشاهده است کلیک کنید و توضیح خود را درج نمایید. همچنین، در صورت تمایل، میتوانید از طریق صفحۀ تماس با ما پیشنهادها و
انتقادات خود را به اطلاع مسئولین سایت برسانید.
در تابستان سال 1394، امکان آپلود کردن گلاسریهای مختلف بر روی سایت آبیدیک فراهم شد. اگر واژۀ جستجو شده در این گلاسریها وجود داشته باشد، در صفحۀ مربوطه نمایش داده میشود. در ابتدای زمستان سال 1394، در طراحی سایت تغییراتی بنیادی اعمال شد تا سایت کاربرپسندتر شود.
در پایان، لازم به ذکر است که توسعه و ویرایش
واژهیاب آبی به شکل روزانه و بدون وقفه انجام میشود. در این مسیر،
کمکهایی که از طرف مخاطبان ارائه میشود موجب امتنان خواهد بود.