اسفندیار

1 History:: Esfandiyar

افزون بر کارهای بالا، می‌توان از تاریخ قم از حسن بن محمد قمی٬ تاریخ رویان و مازندران از ظهیرالدین مرعشی، تاریخ بیهقی٬ تجارب السلف از هندوشاه نخجوان و حدود العالم و معجم البلدان از یاقوت حموی نیز نام برد که از شمار کتابهای سرآمدی هستند که در باره‌ی دوره‌ی زمانی مورد بررسی ما گزارشهای گاه یکسان، گاه نزدیک و گاه ضد و نقیضی دارند.در کارهایی دیگر همچون فارسنامه از ابن بلخی٬ تاریخ تبرستان از ابن اسفندیار٬ زین الاخبار از گردیزی و تاریخ سیستان می‌توان تا اندازه‌‌ای فراغت از ملاحظات اعتقادی و دینی را دید و انصاف نسبی نویسنده را در تفسیر خبر، نگریست. اسفندیار از اینکه عدی از سوی خسرو برای ریاست پیک (پست) پیشنهاد شد می‌توان دریافت که به اعراب حیره با اینکه ایرانی تبار نبودند، به چشم شهروند ایرانی نگاه می‌شده است.در دهه هایی پیش از اسلام در دوره‌ی ساسانی، نشانه هایی از شناخت ایرانیان و اعراب از یکدیگر به چشم می‌خورد که نمایانگر اثرگذاری ایران ساسانی نه تنها بر اعراب شهرنشین حیره که بر اعراب بادیه نشین صحرای بزرگ عربستان نیز می‌باشد.«نضر ابن حارث» سخن سرای عرب در مکه، با بازگویی داستانهای ایرانی همچون رستم و اسفندیار، مردم را به گرد خود می‌آورد و آنان را از پیرامون پیامبر اسلام می‌پراکند. سردار سپاه آذربایجان، «اسفندیار» برادر رستم فرخزاد، سپهسالار برجسته‌ی ایران بودکه چند سال پیش از آن در جنگ قادسیه به دست تازیان کشته شده بود و سردار ری«فرخان زیبندی» یکی از بزرگان آن شهر بود. چگونگی همه‌ی این شورشهای دوباره و چندباره و سرکوب شدن آنها در تاریخ تبری، تاریخ کامل ابن اثیر، البلدان یعقوبی، فتوح البلدان بلاذری، اخبار الطوال دینوری، مروج الذهب مسعودی، مختصر البلدان ابن فقیه، احسن التقاسیم مقدسی، زین الاخبار گردیزی، معجم البلدان یاقوت حموی، تاریخ بخارا، تجارب السلف هندوشاه، تاریخ تبرستان ابن اسفندیار، تاریخ سیستان، تاریخ قم حسن ابن محمد قمی‌و فارسنامه ابن بلخی آمده است.

واژگان شبکه مترجمین ایران